พระยารัตนสมบัติ (แป๊ะ จารุจินดา) เป็นบุตรของ พระยาเพชรพิไชย (ทองจีน จารุจินดา) และคุณหญิงเย็น เพชรพิไชย (เกตุทัต) เกิดเมื่อวันที่ ๒๔ สิงหาคม ๒๓๗๙ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน ๑๐ คน มีพี่น้องร่วมบิดา ๑ คน
พระยารัตนสมบัติ เป็นข้าหลวงเดิมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เป็น จ่าห้าวยุทธการ พ.ศ.๒๔๑๕ ได้เลื่อนเป็น หลวงราชโยธาเทพ เจ้ากรมทหารในซ้าย ถือศักดินา ๑๖๐๐ ต่อมาเลื่อนเป็น พระยารัตนโกษา เจ้ากรมพระคลังสินค้า แล้วเลื่อนเป็น พระยารัตนสมบัติ
พระยารัตนสมบัติ มีภรรยา ๓ คน
-
-
- คุณเปลี่ยน มีบุตรและธิดา ๑๓ คน
- คุณพ่วง มีบุตรและธิดา ๓ คน
- คุณหญิงตาบทิพย์ทับทรวง บูรณะศิลปิน มีบุตรและธิดา ๖ คน
-
พระยารัตนสมบัติ ถึงแก่กรรมเมื่อ ๑๒ มิถุนายน ๒๔๕๙ รวมอายุ ๘๐ ปี ๒ เดือน ได้รับพระราชทานเพลิงศพ (เมื่อใด ที่ไหน ไม่มีหลักฐาน)